EINDELIJK CAO-AKKOORD IN METAAL & TECHNIEK NA LANG TRAJECT

Het onderhandelingstraject voor de nieuwe cao Metaal & Techniek verliep traag en uiterst moeizaam. Pas na vier onderhandelings­rondes waarin de werkgevers in totaal niets boden, met op de achtergrond de coronapandemie en de oorlog in Oekraïne, deden de werkgevers een eerste schamel loonbod van 1,4% plus een boel verslechteringen. Dat was onacceptabel. Dankzij de vele stakingen in de bedrijven zijn de werkgevers uiteindelijk over de brug gekomen en is er een goed cao-akkoord afgesproken.

Volgens Jacqie van Stigt, eerste onderhandelaar Metaal & Techniek, zaten de werkgevers al bij de start van de onder­handelingen er geharnast in. ‘Ze vonden dat ze in de vorige cao te veel hadden betaald, ondanks de dispensatie­afspraak voor door corona getroffen bedrijven. Er moest veel gestaakt worden voordat dit cao-akkoord gesloten kon worden. We zijn van heel ver gekomen! De houding van de werkgevers was respectloos naar hun werknemers. In veel bedrijven wordt flink geld verdiend en er is een enorm tekort aan vaklieden.’ Albert Kuiper, tweede onderhandelaar Metaal & Techniek, beschrijft het moeizame onderhandelingstraject: ‘De werkgevers wilden alleen maar uitruilen, niet onder­handelen. Tegenover ieder voorstel dat we deden moest een evenredige verslechtering staan. Voor de loonsverhoging eisten ze versoberingen, voor de RVU moesten het generatie­pact en de leeftijdsafspraken in de cao verslechterd worden. Wat de werkgevers betreft was de cao af. Op zo’n manier kom je niet snel verder. Het heeft zes maanden actievoeren gekost. De werkgevers­organisaties hebben er erg lang over gedaan om tot inzicht te komen. En bij de Koninklijke Metaalunie duurde dat nog langer.’

GOEDE LOONSVERHOGING IN CENTEN EN PROCENTEN

‘We hebben ruim twee keer zoveel binnengehaald als de werkgevers oorspronkelijk boden.’ Jacqie van Stigt somt op: ‘Ten eerste zijn vrijwel alle verslechteringen van tafel gehaald. De totale loonsverhoging bedraagt ruim 8% bij een gemiddeld jaarinkomen in de sector van € 38.000. Het grootste deel van die loonstijging wordt behaald binnen 11 maanden. De loonsverhoging is deels in procenten en deels in centen, zodat de werknemers in de lagere loonschalen in verhouding meer profiteren.

JONGEREN PROFITEREN HET MEEST

De jeugdlonen en BBL-lonen gaan fors omhoog. De jongeren profiteren nog het meest van de € 42,50 per maand struc­tureel erbij vanaf 1 juli 2022. Tijdens deze cao-periode stijgen de jeugdlonen en de BBL-lonen met 10%, dat is meer dan de rest. We zijn extra blij dat de jongeren erop vooruitgaan want de sector heeft de jongeren heel hard nodig. De instroom in de sector moet omhoog. Anders loopt de sector helemaal vast met dat tekort aan mensen. Volledige afschaffing van het jeugdloon blijft onze doelstelling. We gaan onderzoeken hoe dat mogelijk wordt.’

VERDERE KOOPKRACHT­REPARATIE IS ZAAK VAN DE OVERHEID

Jacqie van Stigt: ‘De cao-onderhan­delingen begonnen in een periode met een groeiend tekort aan vaklieden en een oplopende inflatie. Er was veel opti­misme over de economie. Tijdens de onderhandelingen viel Rusland Oekraïne binnen en startte een wrede en verwoestende oorlog. De prijzen van energie en grondstoffen knalden nog verder omhoog en de verwachtingen over de economie werden onzekerder. Met name de energiekosten hakken er verschrikkelijk in voor de lagere en middeninkomens. Al zouden we het graag willen, het lukt ons in Nederland niet om alle kostenstijgingen te compenseren met loonstijgingen omdat bedrijven ook hun plafonds kennen. Zonder overheidsmaatregelen gaat het niet lukken om de koopkracht van mensen op peil te houden. Het kabinet is nu aan zet want het is onmogelijk om de hoge inflatie van dit moment te repareren aan de cao-tafel.’

VERVROEGD UITTREDEN ZWARE BEROEPEN GEREGELD

De regeling om eerder uit te treden voor mensen in zware beroepen (RVU) is nu ook in de Metaal en Techniek afge­sproken. Albert Kuiper licht toe: ‘Werknemers met een zwaar beroep kunnen maximaal drie jaar voor hun AOW-leeftijd stoppen met werken. Daarvoor hebben we de Regeling Vervroegd Uittreden (RVU) afgesproken. We hebben nu een echte vervroegde uittredingsregeling net als in de Metalektro en in de Motorvoertuigen­branche. Daarvoor gaan we een RVU-fonds oprichten, en gaan werkgevers een heffing van 0,25% van de loonsom betalen. Het is uniek in Nederland dat we dat in de metaal nu voor alle sectoren hebben bereikt.

GENERATIEPACT LOOPT DOOR

Het generatiepact was in de vorige cao al als recht afgespro­ken voor de variant 80/90/100, deze afspraak geldt nu voortaan voor onbepaalde tijd. Om dit te kunnen afspreken moesten we akkoord gaan met 1 verslechtering: de senioren­dag bij nu 54 jaar verschuift naar 55 jaar. Het totaal aantal dagen blijft wel gelijk.

ENERGIETRANSITIE VEREIST INVESTEREN IN VAKMENSEN

Volgens Jacqie van Stigt kunnen de energietransitie en de verduurzaming van Nederland niet zonder technische vakmensen. ’De hele sector is cruciaal voor de verduurzaming van Nederland en voor de energietransitie. Er moeten meer mensen gaan instromen. De mensen die er al werken moet je zien te behouden. We hebben met deze cao eraan bijgedragen dat de sector aantrekkelijk wordt voor jonge instromers en ook voor diegenen die er al zitten. Je kunt immers verwachten dat werknemers uit de sector vertrekken wanneer in aanpalende sectoren zoals de Bouw en de Metalektro wel fatsoenlijke afspraken gemaakt worden.’

VERBETERINGEN IN CAO ZIJN EERSTE STAP RICHTING ENERGIETRANSITIE

Om de energietransitie mogelijk te maken is er een heleboel werk aan de winkel. Albert Kuiper betoogt: ‘De isolatie van huizen door het isolatie­bedrijf, het werk aan de ombuiging naar groene energie door metaalbewerkings­bedrijven en het lichter maken van trucks door carrosseriebedrijven; allemaal zaken waar deze sectoren de hoofdrol in spelen en dus volop van kunnen profiteren. Er moet wel eerst in geïnvesteerd worden. Het gejammer aan de kant van de werkgevers heeft eigenlijk geen basis. De verbeteringen in dit cao-akkoord zijn nog onvoldoende om de energietransitie mogelijk te maken. Dat lukt niet alleen met investeren in personeel. Het moet ook met innovatie gebeuren. Onbegrijpelijk dat je in deze tijd van personeelstekort een arbeids­conflict laat ontstaan, dat je het zuur op tafel legt in deze situatie. Er hoort een enorm positief elan te zijn om de kansen te verzilveren.’

STAKINGSWAPEN HEEFT GEWERKT

Jacqie van Stigt kijkt terug: ‘De 48-uurs stakingen hebben uiteindelijk geleid tot het akkoord nu. Het was lastig om stakingen te organiseren. Vanwege corona konden we de bedrijven niet in. Het was bijna onmogelijk om FNV-leden bijeen te brengen in leden­verga­de­ringen.’ Volgens Albert Kuiper was het verrassend hoe de leden zich hebben laten zien. ‘Ik ben ervan overtuigd dat het zonder de acties niet gelukt was. Jammer genoeg was het zonder hun hulp onmogelijk om het akkoord aan de cao-tafel af te ronden.’ Jacqie van Stigt: ‘In de laatste periode zijn we overgegaan van 24- naar 48-uurs stakingen. Dat heeft zeker geholpen, omdat de bedrijven daardoor meer economische schade leden. Door de dreiging van eventueel nog langere stakingen en arbeidsonrust zijn de werkgevers overstag gegaan. Staken loont dus!’